Jacoba van Beieren
Jacoba van Beieren, geb. Compiègne [Frankrijk] op 25 jul 1401, gravin van Holland, ovl. Teylingen (bij Sassenheim) op 9 okt 1436.

Op 31 mei 1417 overlijdt graaf Willem VI. Zijn enige dochter Jacoba van Beieren is pas zestien jaar oud, maar al wel weduwe. Zoals gebruikelijk in vorstelijke kringen is zij jong uitgehuwelijkt, en wel aan Jan van Touraine, de tweede zoon van de Franse koning. En nu is zij opeens gravin van Holland. Zij is volledig afhankelijk van de adellijke raadgevers van haar vader, bijgenaamd de Hoeken. Hun tegenstrevers, waaronder veel steden, met Delft voorop, worden Kabeljauwen genoemd. Zij ergeren zich al lange tijd aan de corruptie in regeringskringen. Wie het meeste biedt, krijgt het mooiste baantje. Zo is het ambt van schout van Delft al jarenlang in handen van Filips de Blote, die zichzelf verrijkt over de ruggen van de burgers.

Jacoba wordt uitgehuwelijkt aan de pas vijftienjarige hertog Jan IV van Brabant, niet bepaald de sterke man die het volk nodig heeft. Haar oom Jan van Beieren werpt zich op als regent en hij maakt schoon schip. Als hij in 1425 wordt vermoord, beweren boze tongen dat de Hoeken daarachter zitten. De zwakke Jan van Brabant, inmiddels verlaten door Jacoba, komt nu aan de macht. Jacoba’s neef Filips van Bourgondië wordt regent, met instemming van de Kabeljauwse steden. Zij hopen dat het machtige Bourgondische Rijk in staat is de orde te herstellen.

Als Jan van Brabant in 1427 overlijdt, willen de Kabeljauwen Filips als nieuwe landsheer. Jacoba probeert het tij te keren, maar moet zich uiteindelijk gewonnen geven. Op 3 juli 1428 verzoent zij zich met Filips, tijdens een indrukwekkende plechtigheid in Delft. Filips wordt graaf van Holland, Jacoba trekt zich terug op slot Teilingen bij Sassenheim. In 1434 trouwt zij met Frank van Borselen. Dat huwelijk is afgebeeld onder dit gegraveerde portret van Jacoba. Het gaat terug op een schilderij van Jan Jansz Mostaert. Ook die moet trouwens naar een voorbeeld hebben gewerkt: Jacoba overlijdt in 1436 en Mostaert wordt pas veertig jaar later geboren.

Overleed aan tuberculose

• Vader:
  Willem VI graaf van Oostervant¹ (graaf van Holland, Zeeland en Henegouwen hertog van Beieren), zn. van Hertog Albrecht van Beieren (graaf van Holland en Zeeland) en Margaretha van Schlesien-Brieg, geb. Den Haag op 5 apr 1365, graaf van Holland en Zeeland, hertog van Beieren, ovl. Bouchain [Frankrijk] op 30 mei 1417, tr. (1) Cambrai [Frankrijk] met Marie de Valois. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (2) Kamerijk op 12 apr 1385 met

• Moeder:
  Margaretha van Bourgondië¹, dr. van Philips (de Stoute) van Valois (hertog van Bourgondië) en Margaretha gravin van Male (gravin van Vlaanderen), geb. Montbard [Frankrijk] op 22 okt 1374, ovl. Le Quesnoy [Frankrijk] op 8 mrt 1441.

tr. (1) in 1414
met

Jan van Touraine, zn. van Karel VI van Valois (koning van Frankrijk 1380) en Isabella van Beieren, geb. Parijs [Frankrijk] op 31 aug 1395, ovl. Compiègne [Frankrijk] op 5 apr 1415.

Jan van Touraine.
vergiftigd.

tr. (2) in apr 1418
met

Jan IV hertog van Bourgondië, zn. van Anton van Bourgondië en Jeanne van Luxemburg Chatellaine de Lille, geb. Atrecht [België] op 11 jun 1403, hertog van Brabant, ovl. Brussel [België] op 17 apr 1426.

tr. (3) in 1423
met

Humphrey van Gloucester, zn. van Hendrik IV van Lancaster (koning van Engeland) en Mary Bohun, geb. voor sep 1391, hertog van Gloucester, ovl. tussen 23 feb 1446 en 1447.

tr. (4) St. Maartensdijk in 1434
met

Frank van Borselen (van Borsselen), zn. van Floris van Borssele (heer van Zuylen en St. Maartensdijk) en Oda van Boutershem, geb. in 1395, stadhouder van Holland, ovl. den Briel op 19 nov 1470.


Bronnen: