Pieter Vreede
in Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders Pieter Vreede2,1, geb. te Leiden op 8 okt 1750, laken en wollen-dekenfabrikant, ovl. te Heusden [Duitsland] op 21 sep 1837.

• Vader:
  Pieter Vreede^3,1, zn. van Pieter Vrede en Cornelia Hartigh, geb. te Leiden in 1703, greinreeder en diaken doopsgezinde gemeente Leiden, ovl. te Leiden op 11 feb 1778, tr. (2) te Leiden op 17 jul 1729 met Johanna Hartigh¹, dr. van Cornelis Hartigh en Anna de Schregel, geb. te Leiden circa 1708, ovl. op 6 jul 1734. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (1) te Leiden op 25 okt 1735⁴ (getuigen: bruidegom: Daniel  Vrede broer Rijn en getuige bruid: Pieter Franken vader Hogewoert) met

• Moeder:
  Bartha Geertruida Franken^3,1, dr. van Pieter Franken en Geertruida van den Boogard, geb. te Leiden in 1714, ovl. te Leiden op 11 sep 1782.

tr. (1) te Emmerich op 30 mei 1779
met

Suzanna Markon (Markon^5,1), dr. van Paulus Markon en Aletta Adriana Voegen, ged. RE te Amsterdam op 4 jan 1756 (getuigen: Abraham Wijnandts en Suzanna Voegen), ovl. te Leiden Stierf in het kraambed op 11 jul 1798.

Uit dit huwelijk 2 zonen:

tr. (2) te Leiden op 26 sep 1773⁶
met

Geertruy Aletta Markon^7,1, dr. van Paulus Markon en Aletta Adriana Voegen, ged. RE te Amsterdam op 29 dec 1754, ovl. te Leiden op 28 feb 1775 impost betaald.

Uit dit huwelijk een kind.

tr. (3) te Leiden op 21 jun 1801
met

Maria Marijt¹, ged. te Boskoop op 1 dec 1776, ovl. te Gouda op 7 okt 1834.


Bronnen:

---

Bernardus Hemmelder

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Bernardus Hemmelder, ged. te Borne op 29 okt 1752, ovl. te Borne op 14 apr 1827.

• Vader:
  Wesselius Janszoon Hemmelder, zn. van Johannes Hemmelder en Euphemia ten Velthuis, geb. te Borne circa 1700, ovl. te Borne in 1760, tr. te Borne op 10 okt 1729 met

• Moeder:
  Gezina Barflo, geb. te Hengelo in 1704.

tr. (1) te Borne op 21 jan 1780
met

Eiphemia Marie Zijhof, geb. te Borne in 1759, ovl. te Borne op 28 jan 1808.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Anthonie	~1794	Borne	†1832	Makasser [Indonesië]	38	1	1

tr. (2) te Hengelo op 21 mei 1775
met

Maria Catharina Boom, geb. circa 1750, ovl. in 1779.

---

Eiphemia Marie Zijhof

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Eiphemia Marie Zijhof, geb. te Borne in 1759, ovl. te Borne op 28 jan 1808.

tr. te Borne op 21 jan 1780
met

Bernardus Hemmelder, zn. van Wesselius Janszoon Hemmelder en Gezina Barflo, ged. te Borne op 29 okt 1752, ovl. te Borne op 14 apr 1827, tr. (2) met Maria Catharina Boom. Uit dit huwelijk geen kinderen.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Anthonie	~1794	Borne	†1832	Makasser [Indonesië]	38	1	1

---

Jan Stolze

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Jan Stolze, geb. te Hoorn op 5 apr 1795, ged. te Hoorn op 10 apr 1795, ovl. te Amsterdam op 11 feb 1854.

Jan Stolze.
trouwt 5 keer.

tr.
met

Marie Antoinette Elsman¹, geb. te Antwerpen [België] in 1795, ovl. te Makasser [Indonesië] in 1883, tr. (1) met Anthonie Franciscus Hemmelder. Uit dit huwelijk een dochter.


Bronnen:

1.	Nederlands Patriciaat, datum: van 1937 tot 1997 (NP 002-2)

---

Suzanna Markon

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Suzanna Markon (Markon^2,1), ged. RE te Amsterdam op 4 jan 1756 (getuigen: Abraham Wijnandts en Suzanna Voegen), ovl. te Leiden Stierf in het kraambed op 11 jul 1798.

• Vader:
  Paulus Markon (Markon^3,1), zn. van Paulus Markon en Johanna van Es, ged. te Amsterdam op 11 jun 1715, otr. te Amsterdam op 28 mei 1745 (getuigen: zijn vader Paulus markon op de Fluweelenburgwal en getuige bruid: haar grootvader Idaak van Geleijn, de rato caveerende voor sijn moedervoogd Abraham Voegen), tr. met

• Moeder:
  Aletta Adriana Voegen^4,1, dr. van NN Voegen en NN van Gelijn, geb. 1721 of 1722, ged. te Zoetermeer.

tr. te Emmerich op 30 mei 1779
met

Pieter Vreede5,1, zn. van Pieter Vreede (greinreeder en diaken doopsgezinde gemeente Leiden) en Bartha Geertruida Franken, geb. te Leiden op 8 okt 1750, laken en wollen-dekenfabrikant, ovl. te Heusden [Duitsland] op 21 sep 1837, tr. (2) met Geertruy Aletta Markon. Uit dit huwelijk een kind, tr. (3) met Maria Marijt. Uit dit huwelijk geen kinderen.

Pieter Vreede.
Laken en wollen-dekenfabrikant ald. en te Tilburg 1790-.
1802, patriots pamflettist, representant Bataafs Brabant.
ter Nationale Vergadering, lid Uitvoerend Bewind.
Bataafse Republiek, commies convoyen en licenten.
laatst. te Utrecht, letterkundige.

Pieter Vreede was een doopsgezinde lakenfabrikant en een van de voormannen van de radicale patriotten. Hij was lid van de eerste Nationale Vergadering van de Bataafse Republiek en staat bekend als emancipator van Staats-Brabant.

Vreede, telg uit het geslacht Vreede, studeerde rechten aan de plaatselijke universiteit van Leiden. Hij kwam uit een vermogende familie. In de jaren 1780 woonde hij in een statig herenpand aan de Hooigracht (nu nummer 27). Later betrok hij een statig pand in de Nieuwsteeg, dat nu nog bekendstaat om de prachtige schilderingen van Dirk Dalens III.

Pieter Vreede trouwde drie keer, te weten met Geertruida Markon, Suzanna Markon en Maria Marijt. Hij kreeg in totaal twaalf kinderen. Zijn eerste vrouw stierf in het kraambed. Haar zuster, Pieters tweede vrouw, leed jaren lang aan depressies en overleed juist op het dieptepunt van Vreedes politieke loopbaan. Zijn derde huwelijk in 1801 was met een veel jongere vrouw die graag aan het hof van Lodewijk Napoleon wilde schitteren. Met haar schreef hij romans.

Daarnaast schreef Vreede pamfletten over het diep gevallen fabriekswezen.

Vreede schreef politieke pamfletten onder het pseudoniem E.H.J ('Een Hollands Ingezetene') en als 'Harmodius Friso Frank de Vrij' tegen het stadhouderlijk stelsel en de aristocratie. In 1783 schreef hij muziek voor de bijeenkomst van de patriotten in de Handboogdoelen. Bij de Hollandse Vergadering van Burgerkorpsen in oktober 1785 trad hij op als secretaris en was hij afgevaardigde namens Leiden. In die hoedanigheid hielp hij bij het opstellen van het Leids Ontwerp samen met Wybo Fijnje, Rutger Jan Schimmelpenninck, Cornelis van Foreest en Jacobus Blaauw als afgevaardigde van Gouda.

Na de Pruisische inval van september 1787 vluchtte hij in eerste instantie via de Waddeneilanden en Hamburg naar Antwerpen. Vreede vestigde een lakenfabriek en een protestantse gemeente in Lier in het kartuizerklooster, dat al enige jaren leeg stond nadat keizer Jozef II de orde had opgeheven. Personeel en weefgetouwen liet hij uit Leiden overkomen.

Na het uitbreken van de Brabantse Omwenteling in 1787 vestigde Vreede zich in Tilburg, waar de gematigde patriot Van Hogendorp reeds was neergestreken en optrad als beschermheer. In Staats-Brabant schuilden in die tijd veel patriotten. Eerder, in 1782, had Vreede in Tilburg reeds een lakenfabriek gekocht. Vreede werd een centraal figuur in het Brabants patriottisme en een belangrijke emancipator van Staats-Brabant. Zijn zakelijke belangen speelden hierin wel een rol. Holland kende op dat moment nog wettelijke invoerbeperkingen voor afgewerkte textielproducten, wat een uitbouw van de Tilburgse textielindustrie belemmerde.[1].

Toen in september 1794 het Franse 'Armée du Nord in Tilburg arriveerde, nam generaal Pichegru intrek in Vreedes huis, dat tijdelijk fungeerde als hoofdkwartier. Vreede nam zitting in het nieuwe dorpsbestuur. Het streven was een vrij Bataafs-Brabant op te bouwen. Op 6 juni 1795 kwamen afgevaardigden uit heel Brabant daartoe in Tilburg bijeen. De 'Vaderlandsche Sociëteit' van Tilburg huldigde de zinspreuk Staatsbrabant, moe van slaavernij, verklaart in 't eind zichzelven vrij!. Met zijn zonen Paulus en Hendrik speelde hij in de Tilburgse Comedie in een door hemzelf geschreven toneelstuk over de bevrijding van katholiek Brabant. De locale clerus was echter een fel tegenstander van de protestant Vreede en pleitte openlijk tegen hem.

In 1796 werd Vreede lid van de eerste Nationale Vergadering, vanuit de kieskring Bergen op Zoom. Vreede was een groot voorstander van een unitarische, gecentraliseerde staatsvorm en was nauw betrokken bij de staatsgreep van 22 januari 1798, waarbij de federalisten uit de vergadering werden verwijderd. Voor deze coup was steun gezocht bij graaf Paul Barras, het invloedrijke lid van het Franse Directoire, die tegen een hoog bedrag aan steekpenningen bereid bleek om zich in te zetten om het Directoire achter de staatsgreep te krijgen. Aangezien de uiteindelijke betaling moeilijkheden opleverde, ging Barras akkoord met een gedeeltelijke uitkering in natura. Vreede trok daar profijt van, aangezien hij lakenhandelaar was. Met zijn lakens kocht hij invloed. Na de staatsgreep nam Vreede zitting in het eerste, provisionele Uitvoerend Bewind.

Vreede was de voornaamste opsteller van de Staatsregeling, waarbij de departementen en gemeenten veel aan autonomie verloren. De nieuwe grondwet werd op 23 april 1798 met overweldigende meerderheid goedgekeurd.

De tweede staatsgreep van 12 juni 1798 door Herman Willem Daendels maakte een einde aan het revolutionaire, unitarische bewind. Vreede wist door een raam te ontsnappen en week uit naar Tilburg. Hierna speelde hij geen politieke rol van betekenis meer.

In 1802 verhuisde Vreede naar Waalre, waar hij al sinds 1792 een vol- en watermolen in bezit had. Zijn Tilburgse fabriek droeg hij over aan zijn zonen Paulus en Hendrik. Die profiteerden van de beschermingsmaatregelen van Napoleons Continentaal Stelsel en van toenemende bestellingen door het Grande Armée. De eindbewerking van wollen stoffen kon voortaan in Tilburg plaatsvinden, daarvoor was de watermolen in Oisterwijk nog door vader aan het bedrijf toegevoegd.

Vreede trok zich uit de bedrijvigheid terug. Hij correspondeerde onder meer met Adam Gerard Mappa, die naar de Verenigde Staten was geëmigreerd. Toen zijn vriend Adriaan van der Willigen, drossaard van Tilburg, hem in 1814 in Waalre bezocht, trof hij hem aan als een vergeten boer.

Ondanks zijn teleurstellingen in de politiek zette Vreede zijn carrière nog enigszins voort in het nieuwe koninkrijk. Zo nam hij in 1815 zitting in de eerste provincieraad van Noord-Brabant. Een dieptepunt was dat hij als gewezen republikein in de kring rondom de nieuwe Oranjevorst Willem I om een baantje moest bedelen. Zo werd hij in 1816 ontvanger van convooi- en licentgelden (een soort in- en uitvoerrechten) in Antwerpen, later in Den Bosch en Utrecht. Wegens zijn gezondheid kreeg hij in 1824 ontslag.

Uit dit huwelijk 2 zonen:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Cornelis	*1791	Tilburg	†1858	Utrecht	67	1	1
2	Paulus	*1779	Emmerich	†1842	Tilburg	62	1	1

Bronnen:

1.	Nederlands Patriciaat, datum: van 1937 tot 1997 (NP 002-2)
2.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 47)
3.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 46)
4.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 42)
5.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077)
6.	Schepenhuwelijken Leiden, Archiefnaam: RA Leiden, Archief: Schepenhuwelijken Leiden, Inventarisnr.: 209, trouwplaats: Leiden, periode: tussen 1592 en 1795 (T 043) (26 sep 1773 blz. 88)

---

Geertruy Aletta Markon

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Geertruy Aletta Markon^2,1, ged. RE te Amsterdam op 29 dec 1754, ovl. te Leiden op 28 feb 1775 impost betaald.

• Vader:
  Paulus Markon (Markon^2,1), zn. van Paulus Markon en Johanna van Es, ged. te Amsterdam op 11 jun 1715, otr. te Amsterdam op 28 mei 1745 (getuigen: zijn vader Paulus markon op de Fluweelenburgwal en getuige bruid: haar grootvader Idaak van Geleijn, de rato caveerende voor sijn moedervoogd Abraham Voegen), tr. met

• Moeder:
  Aletta Adriana Voegen^3,1, dr. van NN Voegen en NN van Gelijn, geb. 1721 of 1722, ged. te Zoetermeer.

tr. te Leiden op 26 sep 1773⁴
met

Pieter Vreede5,1, zn. van Pieter Vreede (greinreeder en diaken doopsgezinde gemeente Leiden) en Bartha Geertruida Franken, geb. te Leiden op 8 okt 1750, laken en wollen-dekenfabrikant, ovl. te Heusden [Duitsland] op 21 sep 1837, tr. (1) met Suzanna Markon, dr. van Paulus Markon en Aletta Adriana Voegen. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (3) met Maria Marijt. Uit dit huwelijk geen kinderen.

Pieter Vreede.
Laken en wollen-dekenfabrikant ald. en te Tilburg 1790-.
1802, patriots pamflettist, representant Bataafs Brabant.
ter Nationale Vergadering, lid Uitvoerend Bewind.
Bataafse Republiek, commies convoyen en licenten.
laatst. te Utrecht, letterkundige.

Pieter Vreede was een doopsgezinde lakenfabrikant en een van de voormannen van de radicale patriotten. Hij was lid van de eerste Nationale Vergadering van de Bataafse Republiek en staat bekend als emancipator van Staats-Brabant.

Vreede, telg uit het geslacht Vreede, studeerde rechten aan de plaatselijke universiteit van Leiden. Hij kwam uit een vermogende familie. In de jaren 1780 woonde hij in een statig herenpand aan de Hooigracht (nu nummer 27). Later betrok hij een statig pand in de Nieuwsteeg, dat nu nog bekendstaat om de prachtige schilderingen van Dirk Dalens III.

Pieter Vreede trouwde drie keer, te weten met Geertruida Markon, Suzanna Markon en Maria Marijt. Hij kreeg in totaal twaalf kinderen. Zijn eerste vrouw stierf in het kraambed. Haar zuster, Pieters tweede vrouw, leed jaren lang aan depressies en overleed juist op het dieptepunt van Vreedes politieke loopbaan. Zijn derde huwelijk in 1801 was met een veel jongere vrouw die graag aan het hof van Lodewijk Napoleon wilde schitteren. Met haar schreef hij romans.

Daarnaast schreef Vreede pamfletten over het diep gevallen fabriekswezen.

Vreede schreef politieke pamfletten onder het pseudoniem E.H.J ('Een Hollands Ingezetene') en als 'Harmodius Friso Frank de Vrij' tegen het stadhouderlijk stelsel en de aristocratie. In 1783 schreef hij muziek voor de bijeenkomst van de patriotten in de Handboogdoelen. Bij de Hollandse Vergadering van Burgerkorpsen in oktober 1785 trad hij op als secretaris en was hij afgevaardigde namens Leiden. In die hoedanigheid hielp hij bij het opstellen van het Leids Ontwerp samen met Wybo Fijnje, Rutger Jan Schimmelpenninck, Cornelis van Foreest en Jacobus Blaauw als afgevaardigde van Gouda.

Na de Pruisische inval van september 1787 vluchtte hij in eerste instantie via de Waddeneilanden en Hamburg naar Antwerpen. Vreede vestigde een lakenfabriek en een protestantse gemeente in Lier in het kartuizerklooster, dat al enige jaren leeg stond nadat keizer Jozef II de orde had opgeheven. Personeel en weefgetouwen liet hij uit Leiden overkomen.

Na het uitbreken van de Brabantse Omwenteling in 1787 vestigde Vreede zich in Tilburg, waar de gematigde patriot Van Hogendorp reeds was neergestreken en optrad als beschermheer. In Staats-Brabant schuilden in die tijd veel patriotten. Eerder, in 1782, had Vreede in Tilburg reeds een lakenfabriek gekocht. Vreede werd een centraal figuur in het Brabants patriottisme en een belangrijke emancipator van Staats-Brabant. Zijn zakelijke belangen speelden hierin wel een rol. Holland kende op dat moment nog wettelijke invoerbeperkingen voor afgewerkte textielproducten, wat een uitbouw van de Tilburgse textielindustrie belemmerde.[1].

Toen in september 1794 het Franse 'Armée du Nord in Tilburg arriveerde, nam generaal Pichegru intrek in Vreedes huis, dat tijdelijk fungeerde als hoofdkwartier. Vreede nam zitting in het nieuwe dorpsbestuur. Het streven was een vrij Bataafs-Brabant op te bouwen. Op 6 juni 1795 kwamen afgevaardigden uit heel Brabant daartoe in Tilburg bijeen. De 'Vaderlandsche Sociëteit' van Tilburg huldigde de zinspreuk Staatsbrabant, moe van slaavernij, verklaart in 't eind zichzelven vrij!. Met zijn zonen Paulus en Hendrik speelde hij in de Tilburgse Comedie in een door hemzelf geschreven toneelstuk over de bevrijding van katholiek Brabant. De locale clerus was echter een fel tegenstander van de protestant Vreede en pleitte openlijk tegen hem.

In 1796 werd Vreede lid van de eerste Nationale Vergadering, vanuit de kieskring Bergen op Zoom. Vreede was een groot voorstander van een unitarische, gecentraliseerde staatsvorm en was nauw betrokken bij de staatsgreep van 22 januari 1798, waarbij de federalisten uit de vergadering werden verwijderd. Voor deze coup was steun gezocht bij graaf Paul Barras, het invloedrijke lid van het Franse Directoire, die tegen een hoog bedrag aan steekpenningen bereid bleek om zich in te zetten om het Directoire achter de staatsgreep te krijgen. Aangezien de uiteindelijke betaling moeilijkheden opleverde, ging Barras akkoord met een gedeeltelijke uitkering in natura. Vreede trok daar profijt van, aangezien hij lakenhandelaar was. Met zijn lakens kocht hij invloed. Na de staatsgreep nam Vreede zitting in het eerste, provisionele Uitvoerend Bewind.

Vreede was de voornaamste opsteller van de Staatsregeling, waarbij de departementen en gemeenten veel aan autonomie verloren. De nieuwe grondwet werd op 23 april 1798 met overweldigende meerderheid goedgekeurd.

De tweede staatsgreep van 12 juni 1798 door Herman Willem Daendels maakte een einde aan het revolutionaire, unitarische bewind. Vreede wist door een raam te ontsnappen en week uit naar Tilburg. Hierna speelde hij geen politieke rol van betekenis meer.

In 1802 verhuisde Vreede naar Waalre, waar hij al sinds 1792 een vol- en watermolen in bezit had. Zijn Tilburgse fabriek droeg hij over aan zijn zonen Paulus en Hendrik. Die profiteerden van de beschermingsmaatregelen van Napoleons Continentaal Stelsel en van toenemende bestellingen door het Grande Armée. De eindbewerking van wollen stoffen kon voortaan in Tilburg plaatsvinden, daarvoor was de watermolen in Oisterwijk nog door vader aan het bedrijf toegevoegd.

Vreede trok zich uit de bedrijvigheid terug. Hij correspondeerde onder meer met Adam Gerard Mappa, die naar de Verenigde Staten was geëmigreerd. Toen zijn vriend Adriaan van der Willigen, drossaard van Tilburg, hem in 1814 in Waalre bezocht, trof hij hem aan als een vergeten boer.

Ondanks zijn teleurstellingen in de politiek zette Vreede zijn carrière nog enigszins voort in het nieuwe koninkrijk. Zo nam hij in 1815 zitting in de eerste provincieraad van Noord-Brabant. Een dieptepunt was dat hij als gewezen republikein in de kring rondom de nieuwe Oranjevorst Willem I om een baantje moest bedelen. Zo werd hij in 1816 ontvanger van convooi- en licentgelden (een soort in- en uitvoerrechten) in Antwerpen, later in Den Bosch en Utrecht. Wegens zijn gezondheid kreeg hij in 1824 ontslag.

Uit dit huwelijk een kind.


Bronnen:

1.	Nederlands Patriciaat, datum: van 1937 tot 1997 (NP 002-2)
2.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 46)
3.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 42)
4.	Schepenhuwelijken Leiden, Archiefnaam: RA Leiden, Archief: Schepenhuwelijken Leiden, Inventarisnr.: 209, trouwplaats: Leiden, periode: tussen 1592 en 1795 (T 043) (26 sep 1773 blz. 88)
5.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077)
6.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 47)

---

Paulus Markon

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Paulus Markon (Markon^2,1), ged. te Amsterdam op 11 jun 1715 (getuigen: Dirk van Es en Maria van Es).

• Vader:
  Paulus Markon, zn. van Jan Rochus Marcon (fabrikeur, koopman) en Susanna Wessels, geb. 1678 of 1679, ged. te Amsterdam, otr. te Amsterdam op 7 mei 1706 (getuigen: zijn vader Jan Rochus Markon en haar voogden Gerard van Marloop en Tobias Boel), tr. met

• Moeder:
  Johanna van Es, dr. van Jan van Es en Hester Veen, geb. 1687 of 1688, ged. te Amsterdam, ovl. voor 1737.

otr. te Amsterdam op 28 mei 1745 (getuigen: zijn vader Paulus markon op de Fluweelenburgwal en getuige bruid: haar grootvader Idaak van Geleijn, de rato caveerende voor sijn moedervoogd Abraham Voegen), tr.
met

Aletta Adriana Voegen^3,1, dr. van NN Voegen en NN van Gelijn, geb. 1721 of 1722, ged. te Zoetermeer.

Uit dit huwelijk 2 dochters:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Suzanna	~1756	Amsterdam	†1798	Leiden	42	1	2
2	Geertruy	~1754	Amsterdam	†1775	Leiden	20	1	1

Bronnen:

1.	Nederlands Patriciaat, datum: van 1937 tot 1997 (NP 002-2)
2.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 46)
3.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 42)

---

Aletta Adriana Voegen

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Aletta Adriana Voegen^2,1, geb. 1721 of 1722, ged. te Zoetermeer.

• Vader:
  NN Voegen, zn. van Cornelis Fransz Voegen (boekhandelaar) en Ariaantie (Adriana Jansdr) de Graaf, tr. met

• Moeder:
  NN van Gelijn, dr. van Isaac Jacobsz van Gelijn (koopman) en Aletta Santvoort, geb. na 1687.

otr. te Amsterdam op 28 mei 1745 (getuigen: zijn vader Paulus markon op de Fluweelenburgwal en getuige bruid: haar grootvader Idaak van Geleijn, de rato caveerende voor sijn moedervoogd Abraham Voegen), tr.
met

Paulus Markon (Markon^3,1), zn. van Paulus Markon en Johanna van Es, ged. te Amsterdam op 11 jun 1715 (getuigen: Dirk van Es en Maria van Es).

Uit dit huwelijk 2 dochters:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Suzanna	~1756	Amsterdam	†1798	Leiden	42	1	2
2	Geertruy	~1754	Amsterdam	†1775	Leiden	20	1	1

Bronnen:

1.	Nederlands Patriciaat, datum: van 1937 tot 1997 (NP 002-2)
2.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 42)
3.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 46)

---

Maria Marijt

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Maria Marijt¹, ged. te Boskoop op 1 dec 1776, ovl. te Gouda op 7 okt 1834.

tr. te Leiden op 21 jun 1801
met

Pieter Vreede2,1, zn. van Pieter Vreede (greinreeder en diaken doopsgezinde gemeente Leiden) en Bartha Geertruida Franken, geb. te Leiden op 8 okt 1750, laken en wollen-dekenfabrikant, ovl. te Heusden [Duitsland] op 21 sep 1837, tr. (1) met Suzanna Markon, dr. van Paulus Markon en Aletta Adriana Voegen. Uit dit huwelijk 2 zonen, tr. (2) met Geertruy Aletta Markon, dr. van Paulus Markon en Aletta Adriana Voegen. Uit dit huwelijk een kind.

Pieter Vreede.
Laken en wollen-dekenfabrikant ald. en te Tilburg 1790-.
1802, patriots pamflettist, representant Bataafs Brabant.
ter Nationale Vergadering, lid Uitvoerend Bewind.
Bataafse Republiek, commies convoyen en licenten.
laatst. te Utrecht, letterkundige.

Pieter Vreede was een doopsgezinde lakenfabrikant en een van de voormannen van de radicale patriotten. Hij was lid van de eerste Nationale Vergadering van de Bataafse Republiek en staat bekend als emancipator van Staats-Brabant.

Vreede, telg uit het geslacht Vreede, studeerde rechten aan de plaatselijke universiteit van Leiden. Hij kwam uit een vermogende familie. In de jaren 1780 woonde hij in een statig herenpand aan de Hooigracht (nu nummer 27). Later betrok hij een statig pand in de Nieuwsteeg, dat nu nog bekendstaat om de prachtige schilderingen van Dirk Dalens III.

Pieter Vreede trouwde drie keer, te weten met Geertruida Markon, Suzanna Markon en Maria Marijt. Hij kreeg in totaal twaalf kinderen. Zijn eerste vrouw stierf in het kraambed. Haar zuster, Pieters tweede vrouw, leed jaren lang aan depressies en overleed juist op het dieptepunt van Vreedes politieke loopbaan. Zijn derde huwelijk in 1801 was met een veel jongere vrouw die graag aan het hof van Lodewijk Napoleon wilde schitteren. Met haar schreef hij romans.

Daarnaast schreef Vreede pamfletten over het diep gevallen fabriekswezen.

Vreede schreef politieke pamfletten onder het pseudoniem E.H.J ('Een Hollands Ingezetene') en als 'Harmodius Friso Frank de Vrij' tegen het stadhouderlijk stelsel en de aristocratie. In 1783 schreef hij muziek voor de bijeenkomst van de patriotten in de Handboogdoelen. Bij de Hollandse Vergadering van Burgerkorpsen in oktober 1785 trad hij op als secretaris en was hij afgevaardigde namens Leiden. In die hoedanigheid hielp hij bij het opstellen van het Leids Ontwerp samen met Wybo Fijnje, Rutger Jan Schimmelpenninck, Cornelis van Foreest en Jacobus Blaauw als afgevaardigde van Gouda.

Na de Pruisische inval van september 1787 vluchtte hij in eerste instantie via de Waddeneilanden en Hamburg naar Antwerpen. Vreede vestigde een lakenfabriek en een protestantse gemeente in Lier in het kartuizerklooster, dat al enige jaren leeg stond nadat keizer Jozef II de orde had opgeheven. Personeel en weefgetouwen liet hij uit Leiden overkomen.

Na het uitbreken van de Brabantse Omwenteling in 1787 vestigde Vreede zich in Tilburg, waar de gematigde patriot Van Hogendorp reeds was neergestreken en optrad als beschermheer. In Staats-Brabant schuilden in die tijd veel patriotten. Eerder, in 1782, had Vreede in Tilburg reeds een lakenfabriek gekocht. Vreede werd een centraal figuur in het Brabants patriottisme en een belangrijke emancipator van Staats-Brabant. Zijn zakelijke belangen speelden hierin wel een rol. Holland kende op dat moment nog wettelijke invoerbeperkingen voor afgewerkte textielproducten, wat een uitbouw van de Tilburgse textielindustrie belemmerde.[1].

Toen in september 1794 het Franse 'Armée du Nord in Tilburg arriveerde, nam generaal Pichegru intrek in Vreedes huis, dat tijdelijk fungeerde als hoofdkwartier. Vreede nam zitting in het nieuwe dorpsbestuur. Het streven was een vrij Bataafs-Brabant op te bouwen. Op 6 juni 1795 kwamen afgevaardigden uit heel Brabant daartoe in Tilburg bijeen. De 'Vaderlandsche Sociëteit' van Tilburg huldigde de zinspreuk Staatsbrabant, moe van slaavernij, verklaart in 't eind zichzelven vrij!. Met zijn zonen Paulus en Hendrik speelde hij in de Tilburgse Comedie in een door hemzelf geschreven toneelstuk over de bevrijding van katholiek Brabant. De locale clerus was echter een fel tegenstander van de protestant Vreede en pleitte openlijk tegen hem.

In 1796 werd Vreede lid van de eerste Nationale Vergadering, vanuit de kieskring Bergen op Zoom. Vreede was een groot voorstander van een unitarische, gecentraliseerde staatsvorm en was nauw betrokken bij de staatsgreep van 22 januari 1798, waarbij de federalisten uit de vergadering werden verwijderd. Voor deze coup was steun gezocht bij graaf Paul Barras, het invloedrijke lid van het Franse Directoire, die tegen een hoog bedrag aan steekpenningen bereid bleek om zich in te zetten om het Directoire achter de staatsgreep te krijgen. Aangezien de uiteindelijke betaling moeilijkheden opleverde, ging Barras akkoord met een gedeeltelijke uitkering in natura. Vreede trok daar profijt van, aangezien hij lakenhandelaar was. Met zijn lakens kocht hij invloed. Na de staatsgreep nam Vreede zitting in het eerste, provisionele Uitvoerend Bewind.

Vreede was de voornaamste opsteller van de Staatsregeling, waarbij de departementen en gemeenten veel aan autonomie verloren. De nieuwe grondwet werd op 23 april 1798 met overweldigende meerderheid goedgekeurd.

De tweede staatsgreep van 12 juni 1798 door Herman Willem Daendels maakte een einde aan het revolutionaire, unitarische bewind. Vreede wist door een raam te ontsnappen en week uit naar Tilburg. Hierna speelde hij geen politieke rol van betekenis meer.

In 1802 verhuisde Vreede naar Waalre, waar hij al sinds 1792 een vol- en watermolen in bezit had. Zijn Tilburgse fabriek droeg hij over aan zijn zonen Paulus en Hendrik. Die profiteerden van de beschermingsmaatregelen van Napoleons Continentaal Stelsel en van toenemende bestellingen door het Grande Armée. De eindbewerking van wollen stoffen kon voortaan in Tilburg plaatsvinden, daarvoor was de watermolen in Oisterwijk nog door vader aan het bedrijf toegevoegd.

Vreede trok zich uit de bedrijvigheid terug. Hij correspondeerde onder meer met Adam Gerard Mappa, die naar de Verenigde Staten was geëmigreerd. Toen zijn vriend Adriaan van der Willigen, drossaard van Tilburg, hem in 1814 in Waalre bezocht, trof hij hem aan als een vergeten boer.

Ondanks zijn teleurstellingen in de politiek zette Vreede zijn carrière nog enigszins voort in het nieuwe koninkrijk. Zo nam hij in 1815 zitting in de eerste provincieraad van Noord-Brabant. Een dieptepunt was dat hij als gewezen republikein in de kring rondom de nieuwe Oranjevorst Willem I om een baantje moest bedelen. Zo werd hij in 1816 ontvanger van convooi- en licentgelden (een soort in- en uitvoerrechten) in Antwerpen, later in Den Bosch en Utrecht. Wegens zijn gezondheid kreeg hij in 1824 ontslag.


Bronnen:

1.	Nederlands Patriciaat, datum: van 1937 tot 1997 (NP 002-2)
2.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077)
3.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 47)
4.	Schepenhuwelijken Leiden, Archiefnaam: RA Leiden, Archief: Schepenhuwelijken Leiden, Inventarisnr.: 209, trouwplaats: Leiden, periode: tussen 1592 en 1795 (T 043) (26 sep 1773 blz. 88)
5.	Radicale Democratie, Type: Pieter Vreede en de Nederlandse Revolutie, Schrijver: Dr. Dirk Alkemade, Uitgever: Boom Uitgevers, Plaats: Amsterdam, Uitgegeven: 2025, ISBN nummer: 978 90 2447 244 4 (B 077) (blz. 46)

---

Paulus Markon

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Paulus Markon, geb. 1678 of 1679, ged. te Amsterdam.

• Vader:
  Jan Rochus Marcon¹ (Markon), geb. 1651 of 1652, ged. te Amsterdam, fabrikeur, koopman, otr. (1) te Amsterdam op 8 okt 1688 (getuige: bruid geassisteerd met Ameldonck van Voorst, de vader impotent woont tot Emrich), tr. met Maria van der Vliet, geb. 1653 of 1654, ged. te Amsterdam. Uit dit huwelijk geen kinderen, otr. (2) te Amsterdam op 28 mei 1706, tr. met Anna Galenus. Uit dit huwelijk geen kinderen, otr. (3) te Amsterdam op 7 feb 1671 (getuige: bruidegom geass. met zijn moeder Lijsbeth Lavrit), tr. met

• Moeder:
  Susanna Wessels¹.

otr. te Amsterdam op 7 mei 1706 (getuigen: zijn vader Jan Rochus Markon en haar voogden Gerard van Marloop en Tobias Boel), tr.
met

Johanna van Es, dr. van Jan van Es en Hester Veen, geb. 1687 of 1688, ged. te Amsterdam, ovl. voor 1737.

Uit dit huwelijk 9 kinderen, waaronder:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Paulus	~1715	Amsterdam				1	2

Bronnen:

1.	Notariele akte Amsterdam, Archiefnaam: Stadsarchief Amstedam, Archief: Not. Ach. 5057, Inventarisnr.: 5368, Onderwerp: testament, Notaris: Livinius Meijer, Akteplaats: Amsterdam, periode: 1688 (Notar 050) (5 mei 1688 akte 47195)

---

Johanna van Es

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Johanna van Es, geb. 1687 of 1688, ged. te Amsterdam, ovl. voor 1737.

• Vader:
  Jan van Es, tr. met

• Moeder:
  Hester Veen.

otr. te Amsterdam op 7 mei 1706 (getuigen: zijn vader Jan Rochus Markon en haar voogden Gerard van Marloop en Tobias Boel), tr.
met

Paulus Markon, zn. van Jan Rochus Marcon (fabrikeur, koopman) en Susanna Wessels, geb. 1678 of 1679, ged. te Amsterdam.

Uit dit huwelijk 9 kinderen, waaronder:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Paulus	~1715	Amsterdam				1	2

---

Jan Rochus Marcon

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Jan Rochus Marcon¹ (Markon), geb. 1651 of 1652, ged. te Amsterdam, fabrikeur, koopman.

otr. (1) te Amsterdam op 8 okt 1688 (getuige: bruid geassisteerd met Ameldonck van Voorst, de vader impotent woont tot Emrich), tr.
met

Maria van der Vliet, geb. 1653 of 1654, ged. te Amsterdam.

otr. (2) te Amsterdam op 28 mei 1706, tr.
met

Anna Galenus.

otr. (3) te Amsterdam op 7 feb 1671 (getuige: bruidegom geass. met zijn moeder Lijsbeth Lavrit), tr.
met

Susanna Wessels¹.
Jan Rochus Marcon en Susanna Wessels
testeren 2 mei 1688.

Uit dit huwelijk een zoon:

	naam	geb.	plaats	ovl.	plaats	oud	relatie	kinderen
1	Paulus	*1678	Amsterdam				1	9

Bronnen:

1.	Notariele akte Amsterdam, Archiefnaam: Stadsarchief Amstedam, Archief: Not. Ach. 5057, Inventarisnr.: 5368, Onderwerp: testament, Notaris: Livinius Meijer, Akteplaats: Amsterdam, periode: 1688 (Notar 050) (5 mei 1688 akte 47195)

---

Maria van der Vliet

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Maria van der Vliet, geb. 1653 of 1654, ged. te Amsterdam.

otr. te Amsterdam op 8 okt 1688 (getuige: bruid geassisteerd met Ameldonck van Voorst, de vader impotent woont tot Emrich), tr.
met

Jan Rochus Marcon¹ (Markon), geb. 1651 of 1652, ged. te Amsterdam, fabrikeur, koopman, tr. (2) met Anna Galenus. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Susanna Wessels. Uit dit huwelijk een zoon.


Bronnen:

1.	Notariele akte Amsterdam, Archiefnaam: Stadsarchief Amstedam, Archief: Not. Ach. 5057, Inventarisnr.: 5368, Onderwerp: testament, Notaris: Livinius Meijer, Akteplaats: Amsterdam, periode: 1688 (Notar 050) (5 mei 1688 akte 47195)

---

Anna Galenus

---

in
Kwartierstaat van mr Mark P. Schneiders

Anna Galenus.

otr. te Amsterdam op 28 mei 1706, tr.
met

Jan Rochus Marcon¹ (Markon), geb. 1651 of 1652, ged. te Amsterdam, fabrikeur, koopman, tr. (1) met Maria van der Vliet. Uit dit huwelijk geen kinderen, tr. (3) met Susanna Wessels. Uit dit huwelijk een zoon.


Bronnen:

1.	Notariele akte Amsterdam, Archiefnaam: Stadsarchief Amstedam, Archief: Not. Ach. 5057, Inventarisnr.: 5368, Onderwerp: testament, Notaris: Livinius Meijer, Akteplaats: Amsterdam, periode: 1688 (Notar 050) (5 mei 1688 akte 47195)